Þegar barn verður reglulega vitni að rifrildum foreldra sinna í uppvexti getur það haft víðtæk og varanleg áhrif á þroska, hegðun og tilfinningalega líðan þess. Hér eru nokkur af þeim áhrifum sem slík reynsla getur haft:
1. Tilfinningalegar afleiðingar
- Kvíði og óöryggi: Endurtekin rifrildi geta valdið barninu stöðugri kvíðatilfinningu og óöryggi. Börn geta upplifað að heimili þeirra, sem ætti að vera öruggur staður, sé ekki stöðugt.
- Þunglyndi og lágt sjálfsmat: Langvarandi neikvæðni í umhverfi barnsins getur leitt til þess að það þrói með sér depurð og upplifi að það sjálft sé á einhvern hátt orsök rifrildanna.
- Tilfinningalegur dofi: Börn geta vanið sig á að bæla niður tilfinningar sínar til að forðast sársauka og afleiðingar rifrildanna.
2. Félagslegar og afleiðingar tengdar hegðun
- Erfiðleikar í samskiptum: Börn sem alast upp við rifrildi eiga oft erfitt með að þróa heilbrigð samskipti. Þau gætu sýnt árásargirni eða verið mjög hlédræg í samskiptum við aðra.
- Hegðunarvandamál: Slík börn eru í meiri hættu á að sýna uppreisnargirni, árásargirni eða óhlýðni, bæði heima og í skóla.
- Félagsleg einangrun: Sum börn draga sig í hlé frá vinum og fjölskyldu vegna skammar eða streitu sem tengist ástandinu á heimilinu.
3. Varanleg áhrif á samskipti og sambönd
- Hætta á að endurtaka mynstur: Börn læra oft aðferðafræði samskipta frá foreldrum sínum. Ef rifrildi og óvirðing eru algeng, gætu þau þróað með sér samskonar hegðun í eigin samböndum.
- Skortur á trú á samböndum: Börn sem vaxa upp við óstöðugleika eiga oft erfitt með að treysta öðrum og mynda traust, náin sambönd í framtíðinni.
4. Áhrif á vitsmunalegan og námslegan þroska
- Einbeitingarskortur: Streita heima fyrir getur truflað getu barns til að einbeita sér og ná árangri í skóla.
- Minni námsárangur: Slíkt umhverfi getur dregið úr áhuga barns á námi og haft neikvæð áhrif á árangur þess í skólanum.
5. Líkamleg áhrif
- Langtíma streita: Regluleg streita getur haft áhrif á líkamlega heilsu barnsins, svo sem aukið blóðþrýsting, veikara ónæmiskerfi og svefnvandamál.
- Líkamleg einkenni: Börn geta upplifað líkamleg einkenni eins og höfuðverk, magaverk eða ógleði vegna tilfinningalegrar streitu.
6. Langtímaáhrif á geðheilsu
- Áhætta á geðrænum vandamálum: Rannsóknir sýna að börn sem verða vitni að reglulegum rifrildum foreldra sinna eru í meiri hættu á að þróa með sér þunglyndi, kvíða og aðra geðræna erfiðleika á fullorðinsárum.
- Áhrif á streituviðbrögð: Börn geta þróað með sér óheilbrigð viðbrögð við streitu, svo sem flótta, ótta eða árásargirni.
Hvað er hægt að gera til að milda áhrifin?
- Forðast rifrildi fyrir framan börn: Ef ágreiningur er óhjákvæmilegur, reyndu að leysa hann á uppbyggilegan og rólegan hátt.
- Skýra að rifrildin eru ekki barninu að kenna: Mikilvægt er að útskýra að rifrildi snúist um málefni fullorðinna sem barnið ber ekki ábyrgð á.
- Kenna jákvæða samskiptahegðun: Foreldrar geta verið fyrirmynd með því að sýna virðingu og lausnamiðaða hegðun.
- Leita sérfræðiaðstoðar: Ef rifrildi eru mjög tíð eða harkaleg, getur verið gagnlegt að fá aðstoð frá fjölskylduráðgjafa eða sálfræðingi.
Reglulegt rifrildi getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir börn, en meðvitund um áhrifin og markviss vinna að lausnum getur hjálpað til við að lágmarka skaðann.
Sjá einnig:
- Barnið: Hvaða áhrif hefur það að horfa á foreldra sína rífast?
- Stjörnumerkin: Hvernig móðir ertu?
- 10 leiðir til að gera desember að yndislegum mánuði
- 10 leiðir til að vera góð amma og afi
- 10 hlutir sem þú ættir ekki að skamma barn fyrir
- Játningar foreldra sem sjá eftir að hafa eignast börn
Kidda Svarfdal er ritstjóri og eigandi Hún.is en hún er frá Djúpavík á Ströndum. Hún fór á bát og snjósleða í skólann þegar hún var lítil og var í heimavist í Finnbogastaðaskóla. Hún hefur haft gaman að krossgátum og íslensku frá unga aldri og hefur skrifað ljóð, sögur, pistla og fleira. Ásamt því að skrifa á Hún.is er Kidda, ásamt fjölskyldu sinni, mikið í Djúpavík þar sem fjölskyldan er með ferðaþjónustu.
