Berjasprettan í ár virðist almennt vera góð og er víða farið að sjást til fólks í berjamó að tína aðalbláber, bláber og krækiber.
Ber eru náttúrulegur hollustugjafi og því full ástæða til að hvetja fólk til að tína ber og nýta sér þau, bæði til að borða beint og í matargerð. Ekki skaðar að með því að fjölskyldan fer saman í berjatínsluferð þá skapast skemmtilegar samverustundir og það er um að gera að leyfa börnunum að tína berin upp í sig eins og þau lystir – börn á Íslandi borða almennt of lítið af ávöxtum.
Vítamínauðug og hitaeiningasnauð
En hvað er svona hollt og gott við berin? Jú þau eru auðug af vítamínum, steinefnum, trefjaefnum og öðrum hollustuefnum. Sérstaklega eru þau rík af C-vítamíni og talsvert er af E-vítamíni í aðalbláberjum og bláberjum. Bæði þessi vítamín eru andoxunarefni en þau hindra myndun skaðlegra sindurefna í frumum líkamans. Þessi sindurefni eru talin tengjast hrörnun og því að ákveðnir sjúkdómar þróast í líkamanum, s.s. krabbamein, æðakölkun og ský á auga. Rannsóknir hafa sýnt að bláber hafa sérstaklega mikla andoxunarvirkni en auk áðurnefndra vítamína er litarefnið anthocyanin, sem gerir þau blá, virkt andoxunarefni en það er talin vera ástæðan fyrir þessari sérstöðu bláberjanna. Töluvert er af járni í krækiberjum en rannsóknir sýna að mörg börn og konur á Íslandi fá ekki nægjanlegt magn járns úr fæðunni. Krækiber og aðalbláber eru einnig trefjarík en trefjaefni eru nauðsynleg fyrir eðlilega meltingu. Margir eru að huga að þyngdinni og þeir geta glaðst yfir því að óhætt er að borða töluvert af berjum því í 100 g, sem er um einn og hálfur desilítri, eru ekki nema á bilinu 27-60 hitaeiningar, minnst í krækiberjum en mest í bláberjum. Sama magn af bláberjum veitir 38 mg af C-vítamíni sem eru tæplega 2/3 hlutar af ráðlögðum dagskammti og fimmta part af ráðlögðum dagskammti fyrir E-vítamín.
Varðveitum hollustuna – og minningarnar
Þó gott sé að tína berin beint upp í sig þá fara nú flestir í berjamó til að tína nægilegt magn af berjum til að taka með heim og nýta í matargerð, strax eða yfir vetrarmánuðina. Nýtínd ber eru bragðmeiri ef að þau eru borðuð við stofuhita heldur en ef að þau eru köld. Til að varðveita hollustuefnin sem best eru berin fryst og þess gætt að merja þau ekki. Best er að frysta þau lagskipt í boxi og helst ekki mjög mikið magn í hverju. Eins er gott að stilla magninu í hóf ef berin eru fryst í poka. Þetta er til að þau frystist sem jafnast og verði fyrir sem minnstu hnjaski. Svo eru sultur og saft úr berjum alltaf jafnvinsæl og minna okkur á sumarylinn og ferðina í berjamó í kuldanum og skammdeginu í vetur.
Fleiri heilsutengdar greinar má finna á
Kidda Svarfdal er ritstjóri og eigandi Hún.is en hún er frá Djúpavík á Ströndum. Hún fór á bát og snjósleða í skólann þegar hún var lítil og var í heimavist í Finnbogastaðaskóla. Hún hefur haft gaman að krossgátum og íslensku frá unga aldri og hefur skrifað ljóð, sögur, pistla og fleira. Ásamt því að skrifa á Hún.is er Kidda, ásamt fjölskyldu sinni, mikið í Djúpavík þar sem fjölskyldan er með ferðaþjónustu.