Vissir þú að meira en helmingur allra manna sem komnir eru yfir fertugt hafa átt í erfiðleikum með að ná og viðhalda stinningu? Á Íslandi er talið að meira en 20 þúsund menn kunni að eiga við þennan vanda að stríða.
Þetta er mjög almenn reynsla og nú er litið svo á að þetta sé heilsufarslegt mál sem hægt sé að meðhöndla. Það er margt, bæði líkamlegt og andlegt, sem getur haft áhrif á eðlilega starfsemi limsins.
Líkamleg vandamál
Meðal þess sem getur orsakað erfiðleika við stinningu má nefna:
- Hækkandi aldur
- Veikindi
- Slys
- Reykingar
- Uppskurðir
- Áfengi
- Lyf (bæði lyf samkvæmt lyfseðli frá lækni og ólögleg lyf)
Hækkandi aldur
Stundum orsakar hækkandi aldur breytingar í kynhegðun og hæfni karla til kynlífs. Þetta gerist ekki hjá öllum en breytingar geta átt sér stað hvað snertir tímann sem það tekur að ná og viðhalda stinningu og eins það sem snýr að því hvað limurinn verður stífur.
Þetta er mjög eðlilegt og lausnin getur verið einföld. Ef rosknum manni reynist erfitt að hafa samfarir getur forleikur og athygli leyst vandann. Það gæti reynst nóg til að koma kynlífinu í gott horf á ný.
Sjá einnig: 26 uppljóstranir karla um kynlíf
Veikindi
Ýmsir algengir kvillar geta valdið því að limurinn nái ekki að harðna nógu mikið til að gera samfarir mögulegar. Hörðnun slagæða, hár blóðþrýstingur, heilablóðfall, hjartasjúkdómur, hjartaáfall, sykursýki og sköddun kynfæra geta valdið vanda. Ef um krabbamein er að ræða þar sem sjúklingurinn gengst undir uppskurð, lyfjameðferð og/eða geislameðferð getur það einnig valdið erfiðleikum í kynlífi. Aðrir sjúkdómar eins og nýrnaveiki eða lifrarsjúkdómar geta orsakað vanda, einkum ef þessi líffæri fara að gefa sig.
Oft er það svo að þegar sjúkdómar gera vart við sig getur körlum reynst erfitt að láta liminn rísa af því að líkaminn breytir starfsemi sinni í þeim tilgangi að komast aftur í samt lag. Þetta getur tekið orku frá kynfærunum. Þegar um langvarandi veikindi er að ræða gerist þetta hægt og hægt og ekki víst að maður verði var við erfiðleika í kynlífinu fyrr en eftir nokkurn tíma.
Einnig getur komið upp vandi að því er snertir jafnvægi milli sérstakra efna líkamans sem hafa áhrif á kynlíf og stjórna líðan manna almennt.
Skjaldkirtillinn getur t.d. framleitt bæði of mikið og of lítið og það getur gert menn mjög eirðarlausa og síþreytta. Skjaldkirtillinn getur haft þau áhrif að menn missi áhugann á kynmökum af því að þeir eru of órólegir og kraftlitlir.
Það geta komið upp vandamál tengd efnum í líkamanum sem hafa áhrif á kynhvötina. Efnið eða hormónið sem stjórnar kynhvöt karla er kallað testósterón og það stjórnar einnig skeggvexti og raddbreytingu og hefur áhrif á vöxt kynfæranna (lims og eistna). Með hækkandi aldri er eðlilegt að testósterónmagnið í líkamanum minnki. Það er ein ástæða þess að kynorkan minnkar með aldrinum.
Slys og uppskurðir
Sumir karlar eiga í erfiðleikum með kynlíf eftir slys eða uppskurð. Það stafar yfirleitt af því að taugar eða æðar hafa skaddast. Allt sem veldur minnkandi blóðstreymi í liminn getur gert það að verkum að hann harðni ekki nógu mikið.
Slys og uppskurðir sem tengjast neðri hluta líkamans geta valdið taugaskemmdum sem áhrif hafa á liminn og stinninguna. Beinbrot, t.d. á mjöðm eða mjóhrygg (svæðið kringum mjaðmargrindina), ellegar meiðsli á hrygg geta haft áhrif á taugar og blóðstreymi og þar með til limsins.
Uppskurðir á líffærum í kviðarholi, t.d. á blöðruhálskirtli, blöðru eða ristli geta einnig haft áhrif á starfsemi kynfæra.
Lyf
Meira en 200 tegundir lyfja sem notuð eru við alls kyns sjúkdómum geta haft áhrif á kynlífið. Þarna er m.a. um að ræða lyf við þunglyndi, kvíða og of háum blóðþrýstingi. Þessar hliðarverkanir geta verið tímabundnar, en stundum má líka finna önnur lyf sem ekki hafa þessar verkanir. Hvort heldur sem er ætti að taka þau lyf sem búið er að mæla fyrir um því að sjúkdómurinn sem þau eru ætluð gegn getur verið mjög alvarlegur. Það skal einnig tekið fram að sjúkdómurinn sem slíkur getur valdið kynlífsvandanum.
Reykingar og áfengi
Mikil drykkja og miklar reykingar geta skemmt æðar og taugar sem áhrif hafa á stinninguna. Ef menn venja sig af slíku getur það haft jákvæð áhrif á kynlífið, þ.e. ef menn hætta tímanlega. Það getur tekið líkamann nokkurn tíma að jafna sig af áfengi, lyfjum og reykingum. Læknirinn getur gefið góð ráð í þessu efni.
Andlega hliðin
Tilfinningaleg vandamál geta haft mikið að segja hvað snertir stinningu og oft mætir slíkt litlum skilningi.
Ein af þeim ástæðum sem oftast eru nefndar í sambandi við kynlífsvanda er streita. Fáir eru algerlega lausir við streitu eða áhyggjur. Streita í umhverfi okkar, bæði heima og á vinnustað, er orðinn hluti af lífsstíl nútímamannsins.
Þar sem streita minnkar framleiðslu á mikilvægum efnum í líkamanum getur verið að karlmaður vilji ekki stunda kynlíf eins oft og ella væri, og hann gæti líka átt í erfiðleikum með það þegar hann reynir.
Hér skulu nefnd nokkur önnur atriði tengd tilfinningum sem gætu valdið vanda í kynlífi.
- Það að brjóta heilann um of um önnur málefni og gleyma að hugsa um kynlífið
- Feimni
- Áhyggjur af frammistöðu eða stærð limsins
- Nýtt samband
- Áhyggjur tengdar langtíma sambandi
Annað mikilvægt atriði er ótti við að manni mistakist. Það er ótrúlegt að ótti við að manni mistakist valdi mistökum, einkum þegar menn eru svo ákveðnir í að vilja láta þetta ganga.
Þunglyndi, áhyggjur eða reiði geta einnig haft áhrif á kynlífið. Stundum eru þessar tilfinningar svo djúpt í sálinni að maður verður þeirra ekki var og áttar sig ekki á áhrifum þeirra. Í slíkum tilvikum gæti læknir vísað á ráðgjafa (sem fæst við tilfinningavanda). Slíkir sérfræðingar geta reynt að greina vandann og finna lausn á honum.
Mundu
Á öllum aldri er kynhvötin og hæfileikinn til að ná stinningu og viðhalda henni háð eftirfarandi þáttum:
- heilsunni almennt
- atvikum í félagslegu umhverfi
- hve jákvæðir menn eru og ánægðir með lífið yfirhöfuð
- hugarfari gagnvart vandamálum óháðum kynlífinu
- lífsstíl – hversu uppteknir menn eru, hvað þeir eru að hugsa um annað þá stundina.
Mundu einnig að í flestum tilvikum er hægt að meðhöndla vandann sem tengist stinningu. Ferð til læknis getur mjög oft leitt til meðferðar sem ber árangur.
Ef þú átt í erfiðleikum
Það er ekki lítill vandi fyrir karlmann að eiga í erfiðleikum með að ná og viðhalda stinningu. Löngunin kann að vera fyrir hendi en ekkert hægt að gera af því að limurinn harðnar ekki nóg eða hann linast of fljótt og endist þannig ekki til að veita konunni fullnægingu.
Oft vita menn ekki hvers vegna kynlíf þeirra fór að verða að vandamáli og þeir geta orðið daprir, vonsviknir og jafnvel reiðir. Kynlífsvandi af þessu tagi getur leitt til erfiðleika í sambandi, deilna, ásakana, einsemdar og hryggðar.
Sumir karlar leyna makann erfiðleikum sínum. Það leysir vandann því miður ekki, heldur getur það aukið á hann. Makinn getur litið svo á að hann sé ekki elskaður eða að ekki sé þörf fyrir hann. Hann gæti líka haldið að um annað ástarsamband sé að ræða eða vilji sé til að slíta sambandinu. Það að geta ekki stundað kynlíf getur þannig haft mikil áhrif á líf viðkomandi.
Ef upp kemur vandamál í kynlífinu, þ.e. að ná stinningu og viðhalda henni, þá er hægt að leita hjálpar og læknisfræðilegrar meðhöndlunar. Fyrsta skrefið er að fara til læknis.
Staðreyndir og uppspuni
Það ganga ýmsar sögur um kynlíf og hæfileika á því sviði. Meðal þeirra sem hvað oftast heyrast eru þessar og réttu svörin fylgja í kjölfarið.
„Of mikið kynlíf á yngri árum gerir það að verkum að menn verða linari við það síðar á ævinni”
Rangt: Kynlífið getur blómstrað til elliára. Yngri menn kunna að vera hraustari og kraftmeiri þannig að þeir séu til í samfarir mun oftar, en þetta hefur engin áhrif á getu þeirra á efri árum. Margir rosknir og gamlir menn hafa orðið feður.
Limur sem rís verður að vera alveg beinn”
Rangt: Sumir limir eru dálítið sveigðir. Það er mjög eðlilegt.
„Það að hafa þvaglát eftir samfarir hreinsar hugsanlegt smit”
Rangt: Sýklar geta komist inn í líkamann gegnum slímhúðina og þetta getur gerst á nokkrum sekúndum. Það getur verið of seint að reyna að hreinsa burt sýkla eftir samfarir. Smokkur er besta leiðin til að minnka áhættu hjá báðum aðilum.
„Menn sem geta látið liminn rísa oftar en einu sinni í ástarleik eru karlmannlegri en þeir sem aðeins ná því einu sinni”
Rangt: Allir þarfnast hvíldar eftir sáðlát meðan líkaminn endurnýjar sæðið. Hvíldartíminn lengist yfirleitt með hækkandi aldri af því að það hægist á starfsemi líkamans almennt. Sumir ná stinningu aðeins einu sinni í ástarleik en þeir halda leiknum áfram á annan hátt. Kynlíf byggist á sameiginlegri reynslu, ekki einleik.
„Þetta er allt í huganum, það er ekkert raunverulegt vandamál”
Rangt: Vandi sem tengist stinningu getur átt sér líkamlegar orsakir. Oftast er hann merki um annan kvilla eða getur komið upp vegna hliðarverkana lyfja.
„Umskornir menn endast lengur í samförum af því að fremsti hluti limsins er ekki eins næmur”
Rangt: Það að endast lengur tengist innri skynjun og því að hafa stjórn á hlutunum og slíkt er hægt að tileinka sér.
„Ef maðurinn getur ekki viðhaldið stinningu merkir það að hann elskar konuna ekki lengur”
Rangt: Það er hægt að vera svo upptekinn af makanum að maður leggi sig of mikið fram um að ná stinningu. Streita getur orsakast af of áköfum tilfinningum en streitan sem slík getur síðan komið í veg fyrir stinningu. Þetta getur leitt til vandræða því að jafnvel þótt menn leggi sig fram um að slaka á og beiti öllum öðrum ráðum getur þetta ferli tilrauna og mistaka haldið áfram. Þá er sjálfsagt að leita hjálpar og fara til læknis.
„Aðeins gamlir menn lenda í þessum vandræðum”
Rangt: Menn á öllum aldri geta lent í þessu. Um fimmtugt hafa flestir karlmenn mátt þola það að hafa átt í erfiðleikum við að ná og viðhalda stinningu.
„Þegar þessi vandi er kominn upp er ekki um annað að ræða en sætta sig við orðinn hlut”
Rangt: Næstum alltaf er unnt að meðhöndla hann. Milljónir manna njóta kynlífs eftir meðhöndlun.
„Það að geta ekki náð að láta liminn harðna er til marks um skort á manndómi og kynorku”
Rangt: Vandamál tengd stinningu fela venjulega í sér heilsufarsvanda, t.d.:
- vandamál er snerta blóðstreymi í líkamanum (blóðþrýstingur o.fl.)
- sykursýki (breytingar á sykurmagni í blóði) eða meðhöndlun hennar
- áföll eða meiðsli og skemmdir af völdum slysa eða uppskurðar
„ Vandamál af þessu tagi angra aðeins fáa karlmenn”
Rangt: Meira en 100 milljónir manna (einn af hverjum 10) í heiminum lenda í erfiðleikum með að ná stinningu einhvern tíma á ævinni – þetta er mjög algengt ástand
„ Konur vilja heldur menn með stóran lim til að fá fullnægingu”
Rangt: Taugarnar sem orsaka fullnægingu hjá konum eru nálægt opinu á leggöngunum þannig að stærðin á limnum skiptir í rauninni ekki máli. Það eru oft aðrir þættir í sambandinu sem stuðla að svörun eða viðbrögðum í ástarleiknum.
Trygging
Það er engin almenn trygging fyrir kynferðislegri heilsu. Það er ekki um neinn þjónustu samning að ræða eða endurnýjun á ónýtum varahlutum. Með skynsamlegri umhyggju, skilningi á staðreyndum og vilja til að leita sér hjálpar er unnt að sigrast á flestum vandamálum sem tengjast kynlífi. Kærleiksríkt kynlífssamband er hluti af góðri heilsu og vellíðan almennt.
Það er besta tryggingin.
Lestu fleiri áhugaverðar greinar á 
