Joð er steinefni sem binst hormónum skjaldkirtilsins. Vítamín og sameindir eru settar saman úr frumeindum sem bindast hver annarri en joð er frumefni, þ.e. ein frumeind. Þörfin fyrir joð er afskaplega lítil og því flokkast það sem snefilefni og sá flokkur ásamt vítamínunum telst til örnæringarefna.
Joð er mikilvægt efni í hormónum skjaldkirtilsins (T3 og T4). Skjaldkirtillinn er í barkanum. Joðskortur getur valdið stækkun skjaldkirtilsins.
Joð er helst að finna í fiski og skelfiski.
Of mikið af joði getur verið hættulegt þunguðum konum og þeim sem hafa barn á brjósti.
Hvernig nýtir líkaminn joð?
Joð á, sem hluti af hormónum skjaldkirtilsins, þátt í að stýra efnaskiptum líkamans, þ.e.a.s. lífefnafræðilegri virkni sem myndar orku og ný efnasambönd sem viðhalda frumum og vefjum líkamans.
Hormónar eru mikilvægir við endurnýjun á frumum og vefjum líkamans.
Hvaða matur inniheldur joð?
Þær matvörur sem innihalda mest af joði eru:
- fiskur og skelfiskur
- mjólk
- egg
- grænmeti.
Fiskur úr sjó og skelfiskur er mjög joðríkur. Joð í mat rýrnar við upphitun Það minnkar um fimmtung við glóðarsteikingu og steikingu. Joðinnihaldið minnkar um 60% þegar maturinn er soðinn.
Hvað má taka mikið af joði?
Ráðlagður skammtur fyrir fullorðna er um það bil 150 míkróg joð á dag.
Hverjum er hættast við joðskorti?
Góð efnaskipti eru öllum nauðsynlegt en það skiptir mestu máli fyrir börnin að efnaskiptin gangi vel, því þau þurfa orku og vaxtarefni fyrir líkamlegan og andlegan þroska.
Roskið fólk getur þurft að bæta sér upp joðskort sem stafar af minni matarlyst og þar með minni joðneyslu.
Hvernig lýsir joðskortur sér?
Ein afleiðing joðskorts er skjaldkirtilsbólga.
Einkenni hennar eru þessi:
- aukin þyngd
- þreyta
- kulvísi.
Börn sem fá skjaldkirtilsbólgu geta orðið þroskaheft og dvergvaxin.
Í mörgum löndum er joði bætt í borðsalt.
Hvernig er ráðin bót á joðskorti?
Einkenni joðskorts hverfa af sjálfu sér þegar joðneysla er aukin.
En því má ekki gleyma að það geta verið aðrar ástæður fyrir skjaldkirtilsbólgu og því best að ræða við heimilislækninn ef grunur er um skjaldkirtilsbólgu.
Hvernig lýsir of mikið joð sér?
Of stór skammtur af joði getur hindrað hormónamyndun í skjaldkirtlinum.
Einkennin geta því verið þau sömu og fylgja joðskorti.
Er eitthvað sem þarf að varast (þungun, of stór skammtur og aukaverkanir)?
Þungaðar konur og þær sem hafa barn á brjósti verða að sýna sérstaka aðgát því of mikið af joði getur minnkað virkni skjaldkirtilsins í barninu.
Lestu fleiri áhugaverðar greinar á 
