Elísabet Davíðs, fyrrverandi ofurfyrirsæta, heldur sína fyrstu ljósmyndasýningu. Hún prýddi forsíður allra helstu tískutímarita í heiminum á fyrirsætuferlinum, en er nú komin hinumegin við myndavélina.
„Þetta er í fyrsta sinn sem ég sýni verk eftir sjálfa mig en að mestu leyti hef ég verið að vinna við „commercial“ og „portrait“ ljósmyndun, taka myndir fyrir tískubæklinga og tískuþætti. Svo hef ég líka svolítið verið að vinna með listamönnum, þar á meðal Ragnari Kjartanssyni, Hrafnhildi Árnadóttir og Kristínu Önnu,“ segir Elísabet Davíðsdóttir, ljósmyndari og fyrrverandi ofurfyrirsæta, sem opnar í dag, föstudag, sína fyrstu ljósmyndasýningu í gallerí Mengi á Óðinsgötu. Sýningin nefnist SURFACE.
Fékk spark í rassinn
Ljósmyndun hefur verið hennar aðalstarf síðastliðin sex ár, en hún hefur ekki gefið sér tíma til að setja upp sýningu fyrr en nú. Reyndar hefði hún örugglega aldrei farið út í þetta verkefni nema af því hún fékk smá spark í rassinn frá framleiðanda sýningarinnar, Ragnheiði Pálsdóttur.
Elísabet hefur verið með heimili í New York í 17 ár og fékk Græna kortið fyrir nokkrum árum. Hún er í sambúð með manni sem rekur gallerí þar í borg og saman eiga þau 15 mánaða gamlan son, en fyrir á Elísabet son sem er 11 ára. Hún talar samt ennþá um Ísland sem heima og býst ekki við því að það breytist.
Fann ró í götumerkingum
„Ég hef alltaf reynt að fara heim tvisvar til þrisvar á ári en undanfarin tvö ár ég hef ég bara komist heim einu sinni á ári. En alltaf þegar ég kem heim finn ég hvað það er gott að fara út á land og ná jarðtengingu. En verkefnið spratt út frá því að finna þessa ró í New York,“ útskýrir hún.
Ég hef alltaf verið mjög upptekin af áferð og formum, bæði í íslenskri náttúru og víðar. Götumerkingarnar í New York vöktu þess vegna athygli mína. Þegar maður fer að skoða þetta nánar þá getur maður alveg gleymt sér, segir Elísabet. „Ég er með 15 mánaða gamalt barn þannig þetta hefur verið minn tími – að fara út að mynda,“ bætir hún við og brosir. En afraksturinn kemur nú fyrir sjónir almennings.
Í lýsingu á verkum sýningarinnar segir meðal annars: „Á sýningunni SURFACE eru einstök atriði götumerkinga einangruð sem leiðir fram nýjar myndbyggingar, óþekkjanlegar frá upprunalegum tilgangi sínum. Teknar af jörðinni og lyft í augnsýn, stöndum við eftir með hugleiðingu um það sem við lítum oftast framhjá, jafnvel þegar við stöndum á orðinu STOP.“
Elísabet tók ársnám í ljósmyndun í ICP og námskeið hjá Mary Ellen Mark. Hún býr yfir mikilli reynslu og þekkingu á tískubransanum frá því hún var sjálf fyrir framan myndavélarnar, sem hefur nýst henni mjög vel.
Ætlaði að verða læknir
Fyrirsætuferill Elísabetar hófst árið 1994, þegar hún sigraði í Ford fyrirsætukeppninni hér á landi. Hún var þá 18 ára og í raun fór hún ekki á fullt fyrr en hún var um tvítugt. „Í dag þykir þetta gamalt. Ég byrjaði mjög seint. Ég ætlaði bara að taka mér spá pásu frá námi þegar ég kláraði menntaskólann, fara út í ár og koma svo aftur heim.“
Elísabet hafði hug á því að fara í læknisfræði áður en örlögin gripu í taumana og stýrðu henni inn á allt aðra braut. Hún sér alls ekki eftir þeirri U-beygju. „Það fór að ganga svo vel hjá mér og þá var erfitt að stoppa. En það tók smá tíma að síast inn. Það var sama uppi á teningnum þegar ég byrjaði að mynda. Ég var að taka myndir og reyna að vera fyrirsæta líka en að lokum varð ég að velja. Taka ákvörðun um hvað ég ætlaði að gera. En þá var líka kannski kominn tími til að koma sér út úr fyrirsætubransanum,“ segir Elísabet, en það var einmitt bransinn sem kveikti áhuga hennar á ljósmyndun. „Ég hefði sennilega aldrei farið ljósmyndaleiðina ef ég hefði ekki verið fyrirsæta. Mér finnst ljósmyndunin eiga vel við mig. Mér hefur alltaf fundist skemmtilegra fyrir aftan vélina heldur en fyrir framan hana. Og hafði alltaf mikinn áhuga á því sem var að gerast bak við tjöldin.“
Á forsíðu franska Vogue
Elísabet starfaði sem fyrirsæta víða um heim og prýddi forsíður margra stærstu tískablaðanna, meðal annars franska Vogue. „Ég er mjög sátt við það sem ég er búin að gera, en ég veit ekki hvort ég myndi þrauka í dag. Það eru allt aðrir tímar. Instagram og þessir samfélagsmiðlar skipta svo miklu máli. Maður þarf að vera mjög duglegur að koma sér sjálfur á framfæri. Þegar ég var í þessu þá sá skrifstofan að miklu leyti um að stýra ferlinum mínum,“ segir Elísabet og á þar við Ford skrifstofuna í New York. „Ég skipti reyndar eitthvað um stofur, en ég var alltaf með góðan umboðsmann.“
Þá segir Elísabet að tilkoma stafrænu myndavélanna hafa breytt miklu. Þegar hún var að hefja sinn feril þá var enn notast við filmur að miklu leyti og þar af leiðandi fór meiri tími í hvert verkefni. „Maður var að fara í lengri ferðir. Í staðinn fyrir að vera í einn dag í tökum þá voru þetta kannski fjórir dagar. Þá fékk maður meira tækifæri til þess að upplifa að vera á staðnum. Yfir vetrartímann var oft farið á eyjar í Karíbahafinu og jafnvel alveg yfir höttinn. Það var meira fjármagn sett í tökur en í dag. Það er miklu meiri hraði núna og stelpur í bransanum verða alveg örmagna á skömmum tíma. Það eru örfáar sem þrauka lengi.“
Ljósmyndarastarfið erfiðara
Þó Elísabet hafi fengið að ferðast mikið og sjá heiminn þá var fyrirsætulífið alls ekki dans á rósum. „Þetta var oft erfitt andlega, sérstaklega á hátindinum. Ég var kannski að vinna allan daginn í New York, fór svo í flug og vaknaði í París þar sem ég þurfti að vinna allan daginn. Ég var alltaf annað hvort sofandi í flugi, eða að vinna. Ég var því svolítið útkeyrð á tímabili.“
Svo fylgdi það vissulega starfinu að missa af stórviðburðum innan fjölskyldunnar, sem og missa tengslin við vini. „Alltaf ef ég gerði einhver plön þá kom upp verkefni. Það var nánast undantekningalaust þannig. Ég var alltaf að bíða og tilbúin að stökkva í verkefni.“
Elísabet segir ljósmyndastarfið þó að mörgu leyti erfiðara en fyrirsætustarfið, enda þarf ljósmyndarinn bæði að undirbúa tökuna og vinna myndirnar þegar henni er lokið, á meðan fyrirsætan mætir á staðinn og er svo laus allra mála.
Aðspurð hvaða verkefni standi upp úr frá fyrirsætuferlinum segir hún það að prýða forsíðu Vogue, vissulega hafa verið mjög stórt. „Þá urðu ákveðin tímamót á mínum ferli. Ég fór úr því að vera bara einhver fyrirsæta yfir í að vera tiltölulega þekkt. Svo voru líka ljósmyndarar sem maður lítur upp til og er gaman að hafa unnið með. Svo voru það alls ekki alltaf mest spennandi verkefnin sem voru skemmtilegust, og öfugt.“
Hjálpar ekki hafa verið ofurfyrirsæta
Verkefnin sem Elísabet hefur fengist við sem ljósmyndari eru heldur ekki af verri endanum, en hún hefur meðal annars verið að mynda fyrir L’uomo Vogue , Another Magazine og New York Times.
Hún segir það ekkert hafa hjálpað sér á ljósmyndaferlinum að hafa einu sinni verið ofurfyrirsæta, enda sé langt um liðið og nafnið hennar því ekki í fersku minni fólks. En það kemur stundum fyrir að hún hittir fólk sem hún starfaði með sem fyrirsæta. „Ef ég hefði verið byrjuð meira að mynda þegar ég starfaði sem fyrirsæta þá hefði það kannski hjálpað. Það er svo mikill hraði í þessum bransa. Nú er stelpa kannski „The It girl“ eitt „season“ og svo kemur ný. Það er líka ódýrara fyrir viðskiptavinina að skipta út,“ útskýrir hún. Hann er harður bransinn.
Elísabet er mjög sátt við sinn nýja feril, hana hefur ekki skort verkefni og sér ljósmyndunina fyrir sér sem framtíðarstarf. Fram að þessu hefur hún sjálf séð um að bóka verkefni en hún segir alveg að fara að koma tími á umboðsmann. „Ljósmyndarar vilja gjarnan finna sig aðeins áður en þeir fá sér umboðsmann og ég held að ég sé komin á þann stað.“
Mynd/Rut
